Dış Ticaret - KONSIMENTO CESITLERI

KONSIMENTO CEŞİTLERİ:

A. DENİZ KONŞİMENTOSU (Marine Bill of Lading)

Kon

ÖZELL
İKLİ KONŞİMENTOLAR
Uygulamada görülen di
ğer bazı konşimento çeşitleri şunlardır:
1. KISA KON
ŞİMENTO (Short Form/Blank Back B/L)
K
ısa konşimentoların özelliği bütün taşıma şartlarının konşimento üzerinde gösterilmemesidir. Günümüzde birçok ülkede bu tür konşimentolar oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Taşıma şartlarının bir kısmı veya tamamı kısa konşimentoda yer almadığı için nakliyat firması veya acentası adına basılmış ve üzerinde taşıma şartları yeralan konşimentolardan farklıdır.
2. DÜZGÜN HAT KON
ŞİMENTOSU (Liner Bill of Lading)
Bu kon
şimento aynı hat üzerinde tarifeli olarak, sürekli sefer yapan gemiler tarafından düzenlenir. Geminin uğrayacağı limanlar ve taşıma ücreti tarifeye bağlı olduğu için bu tür konşimentolar tercih edilmektedir. Aynı hat üzerinde çalışan gemi şirketleri birlik oluşturarak yükleme, boşaltma, navlun, istif gibi konularda ortak bir ücret belirlerler; buna "Liner Terms" denir. Düzgün hat konşimentoları ciro edilemez.
3. KONTEYNER KON
ŞİMENTOSU (Container B/L)
Mallar
ın konteyner denilen büyük, kapalı ve taşınabilir kasalar içerisinde taşınması halinde düzenlenen konteyner konşimentoları da deniz konşimentoları grubuna girer. Gemi şirketleri ya da yetkili acentaları tarafından düzenlenir.
4. ÇOK ARAÇLI TA
ŞIMA BELGESİ (Multimodal Transport Document)
Çok Araçl
ı Taşıma Belgesi, çok araçlı taşımacılıkta kullanılan bir belgedir. Mallar bir ülkeden diğerine kara, deniz, hava ulaşım araçlarından en az ikisi kullanılarak sevk edildiğinde buna multimodal taşımacılık veya çok araçlı taşımacılık denir. Bu tarz taşımacılıkta kullanılan belgeye de "Çok Araçlı Taşıma Belgesi" adı verilir.
5. B
İRLEŞİK TAŞIMA KONŞİMENTOSU (COMBINED B/L)
Bir tür, çok araçl
ı taşımacılıkta (deniz yolu taşımasını kapsamayabilir. ) kullanılan nakliyat konşimentosudur Navlun komisyoncuları tarafından düzenlenirler.
6. NAVLUN SÖZLE
ŞMESİNE DAYALI KONŞİMENTO (Charter Party B/L)
Navlun sözle

Bir geminin tamam
şmesi, taşıyan ile taşıtan arasında yapılan bir sözleşmedir. Bu sözleşme ile taşıyan, bir ücret karşılığında, gemiyi kısmen ya da tamamen taşıtana tahsis ederek veya etmeksizin malı bir yerden başka bir yere deniz yolu ile taşımayı yükümlenir. ının veya belli bir bölümünün taşıtan ile taşıyıcı arasında bir taşıma sözleşmesi yapılarak ücret karşılığı kiralanmasına "Charter Party" denir. Bu tür sözleşmeler iki şekilde yapılabilir:
a)

Ta
"Trip Charter", geminin belirli bir seyahat için kiralanmasıdır, b) "Time Charter" ise geminin belirli bir süre için kiralanmasıdır. şıyıcı ve yükleyici arasında yapılan taşıma sözleşmesine dayanılarak düzenlenen konşimentolara "Charter Party Bill of Lading" denir Bu konşimentolar belirli bir şekle tabi değildir; herhangi bir anlaşmazlıkta sözleşmenin hükümleri geçerlidir.
7. C
İRO EDİLEMEZ DENİZYOLU TAŞIMA SENETLERİ (Non Negotiable Sea Waybill)
Normal deniz kon
şimentoları, kıymetli evrak olmaları neticesinde ciro edilerek el değiştirme özelliğine sahip oldukları için, malların son alıcısına ulaşması gecikebilir. Bu durum bazen alıcının ek masraflar üstlenmesine yol açmaktadır. Bunu önlemek amacıyla uygulamada ciro edilebilir bir kıymetli evrak olmayan ve daha hızlı hareket edebilen denizyolu taşıma senetleri de kullanılmaktadır
8.
İKİNCİ KAPTAN MAKBUZU (Mate's Receipt)
Uluslararas
ı ticarette az rastlanan bir belgedir ve sadece malların gemiye yüklendiğini gösterir. Bu belgenin daha sonra kaptan tarafından deniz konşimentosu ile değiştirilmesi gerekir. Kıymetli bir evrak niteliğinde değildir.
C. D
İĞER TAŞIMA BELGELERİ (Waybill)
Ta

Demiryolu, havayolu ve kamyonla yap
şıma senetleri malın mülkiyetini temsil etmeyen, malların teslim alındığını gösteren makbuz niteliğindeki belgelerdir. Bu nedenle, taşıma senetlerinin ciro ve teslimi ile malların mülkiyeti devredilemez. Taşıma senetlerinin cirosu mümkün olmadığı için taşınan mallar, senette ismi yazılı gönderilene (alıcıya) teslim edilir. ılan taşımalarda kullanılan taşıma senetleri aşağıda açıklanmıştır.
1. HAVAYOLU TA
ŞIMA SENEDİ (Air Waybill)
Havayolu Ta

2- DEM
İRYOLU HAMULE SENEDİ (Rail Consignment Note)
Demiryolu Hamule Senedi mallar
ın demiryolu ile taşınması halinde, demiryolu idaresince verilen bir makbuzdur Kıymetli evrak niteliğinde olmadığı için malların mülkiyetini temsil etmez, ciro edilemez ve yalnızca malların gönderilmek üzere demiryolu idaresine teslim edildiğini gösterir. Mallar alıcısına, taşıma acentasına müracaatında kismliğini ispat etmesi halinde verilir.
KARAYOLU TA
ŞIMA SENEDİ / CMR (Road Waybill)
Ta
şıma senedi üç nüsha halinde düzenlenir ve her üç nüsha da gönderen ile taşıyıcı tarafından imzalanır.
4. NAKL
İYECİ MAKBUZLARI VE FIATA BELGELERİ
Nakliyeci makbuzlar
ı taşıma komisyoncuları tarafından düzenlenen taşıma belgeleridir. Taşıma işleri komisyoncuları, bir ücret karşılığında kendi adlarına ve bir başkası hesabına eşya taşıtmayı meslek edinen nakliye firmalarıdır.
şıma Senedi bir makbuzdur ve kıymetli evrak niteliğinde değildir.Hava konşimentosu da denilen bu belgenin ciro ve teslimi ile malların mülkiyeti devredilemez. Mallar düzenlenen senedin üzerinde alıcı olarak kimin adı yazılı ise ona teslim edilir.
şimento taşıyan tarafından yükletenin isteği üzerine tek taraflı olarak düzenlenen bir belgedir , Bu belge ile taşıyıcı malı teslim aldığını ve varış yerinde alıcıya teslim edeceğini beyan eder. Deniz konşimentosu kıymetli evrak (document of title) olması dolayısıyla diğer taşıma belgelerinden farklı bir evraktır; ciro ve teslim yolu ile malların mülkiyetinin devrini sağlar.